Jaki rowek pod oring?

Dobór oringa (pierścienia uszczelniającego typu O-ring) do rowka wymaga uwzględnienia kilku kluczowych parametrów zarówno oringa, jak i rowka, w którym ma być zamontowany. Poniżej znajdziesz krok po kroku, jak dobrać oring do rowka:
1. Określ typ uszczelnienia
Zacznij od określenia, czy uszczelnienie ma być:
-
Statyczne (brak ruchu między częściami)
-
Dynamiczne (ruch tłokowy lub obrotowy)
Typ uszczelnienia wpływa na kształt rowka oraz dopuszczalny luz montażowy.
2. Zmierz rowek
Musisz znać następujące wymiary rowka:
-
Średnica rowka (średnica montażowa) – to średnica wałka lub otworu, w którym osadzasz oring.
-
Szerokość rowka (głębokość dla uszczelnień osiowych)
-
Głębokość rowka
3. Dobierz wymiary oringa
Oringi opisuje się dwoma wymiarami:
-
ID (Inner Diameter) – średnica wewnętrzna
-
CS (Cross Section) – grubość przekroju
Dopasowanie oringa zależy od tego, czy pracuje on w uszczelnieniu:
-
Wewnętrznym (na wałku) – wtedy ID oringa powinno być minimalnie mniejsze niż średnica rowka
-
Zewnętrznym (w otworze) – wtedy ID oringa powinno być minimalnie większe niż średnica rowka
Typowe zasady:
-
Ścisk osiowy (squeeze): 10–30% przekroju oringa
-
Ścisk promieniowy: 10–20% przekroju (zależnie od zastosowania)
4. Sprawdź luz montażowy
Zbyt duży luz (np. między oringiem a ściankami rowka) może prowadzić do jego wydmuchania lub wycieku. Zbyt mały może utrudnić montaż i zwiększyć zużycie.
5. Dobierz materiał oringa
Na podstawie:
-
Temperatury pracy
-
Medium roboczego (olej, woda, paliwo, gaz itd.)
-
Warunków pracy (ciśnienie, ścieranie, promieniowanie UV)
Popularne materiały:
-
NBR (Nitril) – odporny na oleje, standardowy
-
FPM/FKM (Viton®) – odporny na wysokie temperatury i chemikalia
-
EPDM – dobry do wody i pary
-
Silikon (VMQ) – elastyczny, odporny na temperaturę, ale mniej odporny mechanicznie
6. Skorzystaj z katalogu producenta
Producenci (np. Parker, Trelleborg, Dichtomatik) oferują katalogi z gotowymi tabelami dopasowania oringów do standardowych rowków wg norm:
-
ISO 3601
-
AS568 (USA)
-
DIN 3771
Przykład (statyczne uszczelnienie w otworze):
-
Średnica otworu: 30 mm
-
Grubość oringa: 2,5 mm
-
Średnica wewnętrzna oringa (ID): około 25 mm
-
Szerokość rowka: 3,5 mm
-
Głębokość rowka: ok. 2 mm (by uzyskać odpowiedni ścisk)
Rodzaj rowka pod o-ring zależy od typu uszczelnienia - statycznego lub dynamicznego.
Jeśli poszukujemy uszczelki do zastosowania statycznego, naprężenie początkowe powinno stanowić od 15 do 30%. Natomiast w przypadku zastosowania dynamicznego najlepszym rozwiązaniem będzie wybór większej głębokości rowka, a co za tym idzie, mniejszego naprężenia początkowego (zazwyczaj od 6 do 20%).
Podczas określania szerokości rowka należy wziąć pod uwagę:
- średnicę przekroju o-ringa (s)
- owalną formę powstałą po montażu
- wolną przestrzeń, która jest niezbędne do tego, by zapewnić równomierny docisk
Ważne jest, by nie dopuścić do przepełnienia rowka - o-ring powinien wypełniać go maksymalnie w 85%, pozostawiając margines miejsca na ewentualne zwiększenie objętości.
W tabeli podane są parametry rowka dla zastosowania statycznego (głębokość i szerokość):
s grubość o-ringa | T głębokość rowka | B szerokość rowka |
1,5 | 1,1 | 1,9 |
1,6 | 1,2 | 2,1 |
1,78 | 1,3 | 2,3 |
2 | 1,5 | 2,6 |
2,4 | 1,8 | 3,1 |
2,5 | 1,9 | 3,2 |
2,62 | 2 | 3,4 |
3 | 2,3 | 3,9 |
3,53 | 2,75 | 4,5 |
4 | 3,15 | 5,2 |
5 | 4 | 6,5 |
5,7 | 4,65 | 7,4 |
6 | 4,95 | 7,8 |
6,99 | 5,85 | 9,1 |
8 | 6,75 | 10,4 |
8,4 | 7,15 | 10,9 |
9 | 7,7 | 11,7 |
10 | 8,65 | 13 |